Hạch toán kế toán là gì? Loại hạch toán này có những đặc điểm khác biệt nào so với hạch toán thống kê và hạch toán nghiệp vụ? Cùng đọc bài viết sau để nắm rõ hơn những điểm quan trọng nhất của hạch toán kế toán.
Nội dung bài viết
Các khái niệm về hạch toán kế toán
Hạch toán kinh tế
Là 1 khái niệm về hạch toán kế toán, hạch toán kinh tế là một phạm trù trong nền kinh tế hàng hóa. Với nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, hạch toán kinh tế càng có ý nghĩa quan trọng khi thực hiện phương thức quản lý hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp dựa trên cơ sở kế hoạch hóa, kết hợp áp dụng các phương pháp thương mại và sử dụng các quan hệ hàng hóa – tiền tệ.
Hạch toán kinh tế có những nguyên tắc cơ bản:
- Tự chủ hoàn toàn trong kinh doanh và sản xuất. Tự chịu trách nhiệm về tài chính và vật chất về kết quả kinh doanh theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước bằng các chính sách, kế hoạch và đòn bẩy kinh tế phù hợp.
- Tự bù đắp chi phí nếu thiếu hụt, thực hiện chế độ kích thích sản xuất phát triển, khuyến khích vật chất để nâng cao hiệu quả kinh tế.
Ngày nay, hạch toán kinh tế áp dụng ở các xí nghiệp, liên hiệp các xí nghiệp, các công ty và tổng công ty.
Hạch toán kinh tế quốc dân
Hạch toán kinh tế quốc dân bao gồm những bộ phận như hạch toán tài chính và lưu chuyển vốn, hạch toán thu nhập quốc dân, hạch toán thanh toán quốc tế và hạch toán thu chi bằng tiền mặt của dân cư.
Một bộ phận của hạch toán kinh tế quốc dân rất quan trọng là bảng hạch toán “tài khoản quốc gia “của Việt Nam, bao gồm:
- Tổng sản phẩm có trong nước được tính theo giá so sánh và giá hiện hành
- Cơ cấu tổng sản phẩm thành phần kinh tế, khu vực kinh tế và theo ngành
- Bảng cân đối tổng tất cả các sản phẩm trong nước. Cụ thể, một bên là nguồn tổng sản phẩm và chênh lệch xuất nhập khẩu. Một bên là sử dụng, bao gồm sử dụng cho tiêu dùng cuối cùng và sử dụng cho tích lũy tài sản.
>>> Dành cho bạn: Dịch vụ tại TPHCM của Thiên Luật Phát giúp doanh nghiệp giải quyết các vấn đề liên quan đến hạch toán kế toán
Các loại hạch toán
Hạch toán nghiệp vụ
- Là hoạt động quan sát, phản ánh và giám sát một cách trực tiếp từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật cụ thể. Từ đó tiến hành chỉ đạo thường xuyên và kịp thời các nghiệp vụ đó.
- Đối tượng của loại hạch toán nghiệp vụ là:
- Các nghiệp vụ cụ thể về kết quả của hoạt động sản xuất kinh doanh
- Các nghiệp vụ kỹ thuật hoặc kinh tế, sản xuất như: tiến độ thực hiện các hoạt động cung cấp, sản xuất và tiêu thụ; tình hình biến động và sử dụng những yếu tố của quá trình tái sản xuất,…
- Hạch toán nghiệp vụ có đặc điểm là không chuyên dùng một loại thước đo nào. Mà việc hạch toán căn cứ vào tính chất của từng nghiệp vụ. Đồng thời tùy yêu cầu quản lý mà sử dụng một trong ba loại thước đo thích hợp.
- Thường dùng các phương tiện thu nhập, truyền tin đơn giản như truyền miệng, điện thoại, điện báo, chứng từ ban đầu. Ngày này, hạch toán nghiệp vụ chưa thể trở thành môn khoa học độc lập vì đối tượng rất chung và phương pháp rất đơn giản.
>>> Xem thêm video dưới đây để hiểu rõ hơn về hạch toán kế toán:
Hạch toán thống kê
- Hạch toán thống kê nghiên cứu “mặt chất trong mối quan hệ mật thiết với mặt lượng” của các hiện tượng kinh tế xã hội số lớn trong một địa điểm và điều kiện thời gian cụ thể. Từ đó rút ra tính quy luật và bản chất trong sự phát triển của các hiện tượng đó.
- Nghiên cứu trong mối qua hệ hữu cơ các hiện tượng kinh tế xã hội số lớn xảy ra trong thời gian và không gian cụ thể như: giá trị tổng sản lượng, tình hình tăng năng suất lao động, tình hình giá cả, tình hình phát triển dân số, thu nhập quốc dân,…
- Thông tin do hạch toán thống kê thu nhận và cung cấp chỉ có tính hệ thống, không mang tính chất thường xuyên và liên tục
- Đã xây dựng được hệ thống phương pháp khoa học riêng, gồm có: phân tổ thống kê, điều tra thống kê, số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân và chỉ số.
Hạch toán kế toán
- Hạch toán kế toán là gì? Đây là bộ môn khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về tài sản và sự vận động của tài sản trong các đơn vị nhằm mục đích kiểm tra toàn bộ tài sản và các hoạt động kinh tế tài chính của đơn vị đó.
- Theo Luật kế toán Việt Nam, điều 4 có quy định rằng: “Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin về kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động”.
Đặc điểm của hạch toán kế toán
Hạch toán kế toán có những đặc điểm khác biệt với hạch toán nghiệp vụ và hạch toán thống kê:
- Làm nhiệm vụ phản ánh lại và giám sát một cách toàn diện, liên tục, có hệ thống tất cả các loại tiền vốn, vật tư và mọi mặt kinh tế. Bản chất của hạch toán kế toán là nghiên cứu vốn kinh doanh và quá trình vận động của vốn trong các đơn vị. Đó là lý do mà hạch toán kế toán có thể giám sát liên tục cả trước, trong và sau quá trình sản xuất kinh doanh.
- Sử dụng ba loại thước đo mà thước đo chủ yếu là tiền tệ. Trong kế toán, mọi nghiệp vụ về mặt kinh tế đều được ghi chép theo giá trị và thể hiện thông qua tiền. Vì thế, hạch toán kế toán dễ dàng cung cấp được các chỉ tiêu tổng hợp phục vụ cho việc giám sát tình hình thực hiện các kế hoạch kinh tế – tài chính.
- Loại hạch toán này dùng hệ thống phương pháp nghiên cứu khoa học như đối ứng tài khoản, chứng từ, tính giá và tổng hợp – cân đối kế toán. Trong đó, bước đầu tiên và bắt buộc phải có với mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh là phương pháp lập chứng từ kế toán là hạch toán. Điều này giúp số liệu do kế toán cung cấp bảo đảm phản ánh tính chính xác và có cơ sở pháp lý vững chắc.
Về mặt thông tin, hạch toán kế toán có những đặc điểm cụ thể:
- Đây là những thông tin động về tuần hoàn của vốn. Trong doanh nghiệp, các thông tin kế toán về toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh, bao gồm việc cung cấp vật tư cho sản xuất, quá trình sản xuất cho đến tiêu thụ đều được phản ánh một cách chi tiết, đầy đủ và sinh động.
- Đây là những thông tin về hai mặt của mỗi quá trình, mỗi hiện tượng: tài sản và nguồn vốn, tăng và giảm, chi phí và kết quả,.. Những thông tin này mang ý nghĩa đặc biệt lớn đối với việc ứng dụng hạch toán kinh doanh. Với nội dung cơ bản là độc lập về tài chính, kích thích vật chất và trách nhiệm vật chất, lấy thu bù chi,…
- Mỗi thông tin thu nhận được đều là kết quả của quá trình mang tính hai mặt: thông tin và kiểm tra. Vì vậy khi đề cập hạch toán kế toán và thông tin thu được từ phân hệ này đều không thể tách rời hai đặc trưng cơ bản nhất là thông tin và kiểm tra.
Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về hạch toán kế toán mà Thiên Luật Phát muốn gửi đến bạn. Nắm rõ các nội dung nền tảng về loại hình hạch toán này góp phần hỗ trợ rất nhiều cho quá trình vận động kinh doanh của doanh nghiệp về sau.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
- Website: https://thienluatphat.vn/
- Email: ketoan@thienluatphat.com
- Địa chỉ: Tầng 4, Số 65 Vườn Lài, Phường Phú Thọ Hòa, Quận Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh